molenfietsroute.nl - Eschmolen Delden - Delden

Eschmolen Delden

Eschmolen Delden

De zomer van 1959 was één van de warmste en droogste van de vorige eeuw. De oude, in 1734 gebouwde Eschmolen stond toen nog aan het eind van de Molenstraat. Door de komst van de elektriciteit stond hij al 45 jaar stil en was hij erg verwaarloosd. De wieken waren er als gevolg van een hevige storm in 1934 al afgewaaid. Regelmatig klommen tienerjongens uit de stad erin. Het meeste riet was van de romp verdwenen waardoor het gemakkelijk was langs de latten naar boven te klimmen. Vanuit de kap hadden ze een prachtig uitzicht op de Deldeneresch en de horizon.

Op 28 juli van dat jaar ging het mis: in de kap zaten drie jongens te roken en één van hen liet een brandende peuk op het kurkdroge riet vallen. Dit vatte vlam en aan de zuidzijde was direct rook zichtbaar. De molen brande volledig af en stortte uiteindelijk in.

molenfietsroute.nl - Eschmolen Delden - Delden

Herbouw

Degene die er als 10-jarig jongetje naast woonde en het heeft zien gebeuren, begon 50 jaar later, in 2009 dus, een lobby voor herbouw van de molen. Derk Rouwhorst verzorgde een aantal informatieavonden in ’t Hoogspel over de geschiedenis en de werking van de Eschmolen. Vervolgens ontstond het plan voor de herbouw. De “Stichting Eschmolen Delden” werd opgericht met in haar bestuur een aantal enthousiaste specialisten. Al snel werd duidelijk dat velen het plan een warm hart toedroegen. Inmiddels heeft de stichting 500 vrienden die jaarlijks een bedrag doneren. Door de uitstekende samenwerking met de Stichting Twickel, de Nederlandse Heidemij, de gemeente Hof van Twente, de provincie Overijssel en de Deldense ondernemers zijn de vooruitzichten zeer positief.

molenfietsroute.nl - Eschmolen Delden - Delden

Molenaars in opleiding

De belangstelling voor en het geloof in de herbouw van de Eschmolen blijft groeiende. Zozeer zelfs dat zich inmiddels drie Deldenaren hebben aangemeld om de opleiding vrijwillig molenaar te gaan volgen. Bestuurslid Ben Uitdewilligen is reeds gestart; hij doet praktijkervaring op bij de Almelose molen “De Hoop”. Mede door zijn enthousiasme gaan nu ook Ron van der Cammen en Bart van de Ven met de opleiding beginnen.

Het Gilde van Vrijwillige Molenaars werd opgericht in 1972. Na een tweejarige opleiding worden kandidaat-molenaars door de examencommissie van de Vereniging De Hollandsche Molen op hun praktische ervaring en theoretische kennis getest. Vrijwillige molenaars zijn niet alleen van groot belang omdat ze molens draaiende houden. Ze voeren ook klein onderhoud uit, ontvangen bezoekers en vertellen het een en ander over de techniek en de historie van molen.

molenfietsroute.nl - Eschmolen Delden - Delden

Een sieraad in het aantrekkelijke landschap

Die nieuwe Eschmolen is een feit; een sieraad in het aantrekkelijke landschap van de Deldense Esch en zeker een bezoekje waard. Fiets dus gerust langs en geniet van een kopje koffie met gratis stroopwafel.

molenfietsroute.nl - Eschmolen Delden - Delden

Adres
Molenstraat 80
7491BG Delen

Website
Eschmolen Delden

Molendatabase
Kijk HIER voor de overige details van de molen.

molenfietsroute.nl - De Braakmolen - Goor

De Braakmolen

De Braakmolen

In 1856 wordt op de Braak, vandaar de naam Braakmolen, een molen gebouwd. Dat was in feite een verplaatsing van de in 1842 gebouwde molen aan de weg van Goor naar Diepenheim (het molenaarshuisje aan die weg herinnert er nog aan). Een andere molen wordt afgebroken en de romp hiervan wordt gebruikt voor de bouw van de ‘nieuwe’ molen. Ook de kap is afkomstig van een andere afgebroken molen en wel de molen van Kasteel Scherpenzeel aan de Markeloseweg. Deze kap blijkt echter iets te klein te zijn voor de romp hetgeen de molen zijn eigen karakter geeft.

molenfietsroute.nl - De Braakmolen - Goor

Regeringsrogge

Door de opkomst van de stoommachine en electrische energie komen veel molens, waaronder ook de Braakmolen, in de verdrukking hetgeen er toe leidt dat de Braakmolen in 1923 wordt stilgezet. Dit duurt tot 1951 (slechts gedurende een korte tijd, in 1933, werd er nog regeringsrogge gemalen).

De molen raakte ondertussen erstig in verval en alle andere molens in de omgeving waren in de tussentijd ook reeds verdwenen. Met financiele steun van rijk en provincie, maar ook dankzij de bijdrage van de Gemeenschap van Goor werd de molen in 1951 weer in gebruik genomen. Dit duurde tot 1970 waarna de Braakmolen definitief werd stilgezet (de beide broers Otte hadden geen opvolging).

Gestroomlijnde Van Bussel

Eind zeventiger jaren werd wederom een reddingsplan opgesteld om de molen voor komende generaties te behouden waarna in 1981 De Hollandsche Molen (DHM) de Braakmolen onder zijn hoede nam.

Bijzonder aspect van de molen is dat alle wieken van de Braakmolen voorzien zijn van de gestroomlijnde Van Bussel neuzen om het rendement van de wieken te verhogen. Twee van de wieken hebben bvendien Ten Have kleppen waarmee de snelheid van de wiekslag geremd kan worden. De in het verleden aangebrachte 35 pk elektromotor stelde de molenaar in staat om ook bij windstilte graan te malen.

Ook nu nog kan er in de molen graan gemalen worden en bij een bezoek zullen de aanwezige molenaars dit graag demonstreren.

Adres
Mulderskamp 2b
7471 PA Goor

Website
De Braakmolen

Molendatabase
Bekijk HIER de details van deze molen.

molenfietsroute.nl - Molen van Buursink - Markelo

Molen van Buursink

Molen van Buursink

In het mooie dorp Markelo, dat is omringd door 5 heuvels en prachtige essen met veel natuurschoon, staat de Molen van Buursink. Het is een korenmolen, gebouwd in 1836 en uitgevoerd als achtkantige stellingmolen. Het verging  de Molen van Buursink als zoveel molens aan het begin van de vorige eeuw. Door de komst van olie- en dieselmotoren en later elektromotoren werd de molenaar onafhankelijk van de wind als hij wilde gaan malen. De stelling en de wieken waren niet meer nodig en werden gesloopt. Gedurende vele decennia bestond de molen alleen uit de romp. Op initiatief van burgemeester Van Haarsman Buma en molenaar Schuurman werd de molen  in 1991 grondig gerestaureerd en zo heeft men dit stukje agrarische geschiedenis voor het nageslacht kunnen behouden.

molenfietsroute.nl - Molen van Buursink - Markelo

Malen op de wind

Voordat hij gaat malen zet de molenaar de wieken, op de wind. Door te draaien aan het kruirad kan hij de kap, die op rollen ligt, verkruien totdat de wieken loodrecht op de wind komen te staan. Om meer wind te vangen kan de molenaar zeilen op de wieken spannen. Als dan de rem (de vang) wordt losgemaakt, begint de molen te draaien. Met een stelsel van houten tandwielen en assen wordt het draaien van de wieken overgebracht op de bovenste (de “loper”) van de twee grote ronde molenstenen, die in een houten kuip zijn geplaatst.

Het graan wordt door de molenaar in een “kaar” gestort en belandt in de schuddebak. Deze wordt door de “steenspil” heen en weer bewogen, waardoor het graan beetje bij beetje tussen de molenstenen valt. De stenen hebben groeven die het graan vermalen. De afstand tussen de stenen bepaalt de fijnheid van het meel en wordt door de molenaar gedurende het malen steeds gecontroleerd en bijgesteld. Op de meelzolder wordt het meel in zakken opgevangen.

molenfietsroute.nl - Molen van Buursink - Markelo

Bezoek aan de Molen van Buursink

Wil je meer weten over de werking van de molen en hoe het er  daar vroeger aan toe ging breng dan een bezoek. We zijn van dinsdag tot en met zaterdag open. Zie voor precieze openingstijden o.a. de Website. De vrijwilligers zullen je graag ontvangen en rondleiden. Op de stelling kun je genieten van het uitzicht over het dorp en de heuvels rondom. Op willekeurige dagen is, bij voldoende wind, de molen daadwerkelijk in bedrijf en kan het malen worden gedemonstreerd.

molenfietsroute.nl - Molen van Buursink - Markelo

Molenwinkeltje

Verder is er een gezellig molenwinkeltje; daar hebben we oa bakmeel, zaden, honing, mosterd, maar ook de door de vrijwilligers gebakken koekjes, cake en koek zijn heel speciaal!

In het Muldershoes wordt koffie, thee of een glaasje fris geserveerd en er zijn interessante-en leuke filmpjes (ook voor de kleintjes) en er is historisch fotomateriaal. Bij mooi  weer hebben we ook stoelen buiten.

molenfietsroute.nl - Molen van Buursink - Markelo

Adres
Stationsstraat 33
7475AL Markelo

Website
Molen van Buursink

Molendatabase
Bekijk HIER de details van deze molen.

Molenfietsroute.nl - Noordmolen Twickel - Logo

Noordmolen Twickel

Noordmolen Twickel

Noordmolen Twickel is al meer dan 650 jaar oud. In mei 1347 kocht Herman van Twicklo “Huize Eijsink” en de aan de Azelose beek liggende Noordmolens van de herenboer (edelman) Berend van Hulscher. De koopakte is in het archief van kasteel Twickel bewaard gebleven. Daarin is sprake van de Noordmolens. Vroeger stond namelijk tegenover de huidige oliemolen ook nog een korenmolen. Deze is in 1831 afgebroken.

Molenfietsroute.nl - Noordmolen-Twickel - Ambt Delden

Restauratie

De molen is verschillende malen gerestaureerd, zoals door gedenkstenen in de kademuren nog is te zien. In 1917 werd de molen hersteld, maar stilstand  mede door gebrek aan water  leidde opnieuw tot verval. In de jaren 1976-1978 is het molengebouw opnieuw gerestaureerd in opdracht van de Stichting Twickel. In 1984 kreeg de molen een nieuw waterrad, dat door de Rotaryclub Delden-Borne werd geschonken. In 1989 werd de restauratie van het interieur afgerond.

Molenfietsroute.nl -Noordmolen-Twickel - Ambt Delden

De Noordmolen weer in bedrijf

Sinds mei 1990 houden vrijwilligers de molen in bedrijf. In 2006 was weer een grote reparatie noodzakelijk. Niet alleen de molen, maar ook het molenrad, de kademuren en brug waren aan renovatie toe. Daarnaast moest er vanwege de Arbo-wet een molenaarshuis worden bijgebouwd. Dit verblijf is zo veel mogelijk volgens de oude technieken, die bij de molenbouw werden toegepast, opgetrokken. Dit zeer grote renovatieproject kon mede dankzij Europese subsidie (Leader+) gerealiseerd worden.

Molenfietsroute.nl - Noordmolen-Twickel - Ambt Delden

Immaterieel Erfgoed

Op 6 december 2023 is het ambacht Olieslaan ingeschreven in de inventaris  Immaterieel Erfgoed Nederland. De molenaars en olieslagers dragen zorg voor het overdragen van het erfgoed. Vrijwillige molenaars spelen daarbij die belangrijke rol, waarmee het ambacht olieslaan als immaterieel erfgoed is aangemerkt. Het ambacht olieslaan is dat immateriële erfgoed.

Olieslaan - Immaterieel Erfgoed Nederland

Noordmolen Twickel is initiatiefnemer van www.oliemolens.nl dat is voorgekomen uit het bovenstaande Immaterieel Erfgoed Nederland. De website dient als platform voor alle twintig oliemolens in Nederland. Hierdoor is er meer samenwerking en kennisuitdeling ontstaan. Het doel is gezamenlijk het ambacht olieslaan verder uit te dragen, te bestendigen en verder te professionaliseren. Kijk op www.oliemolens.nl of selecteer onderstaande logo.

Oliemolens.nl-Logo

Adres
Noordmolen 5
7495VK Ambt Delden (Hof van Twente)

Website
Noordmolen-Twickel

Molendatabase
Bekijk HIER de details van deze molen.